Nước máy tại Việt Nam

Theo bộ y tế: Nước sạch là nhu cầu thiết yếu trong đời sống hàng ngày và là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Quyền tiếp cận nước sạch là một trong những quyền cơ bản của con người được Liên hợp quốc thừa nhận. Theo đó, 01 trong 17 mục tiêu phát triển của Liên hợp quốc, mục tiêu số 06, là “đảm bảo sự sẵn có và quản lý bền vững nguồn nước… cho tất cả mọi người”. Nước sạch trong bối cảnh Việt Nam có thể hiểu là nước được cấp từ nguồn nước máy. Cụ thể, Quyết định số 54/2016/QĐ-TTg ngày 19/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã: nước sạch là nước máy được sản xuất từ các nhà máy xử lý nước và cung cấp cho người dân, đạt tiêu chuẩn quy định của Bộ Xây dựng. Năm 2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 16/2021/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021-2025, trong đó đặt mục tiêu: vào năm 2025, tỷ lệ sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh của dân cư thành thị là 95-100% và nông thôn là 93 – 95%.

Việt Nam đang có nguy cơ “lỡ hẹn” đối với mục tiêu về tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch vào năm 2025.  Theo Báo cáo Tổng điều tra dân số và nhà ở của Tổng cục Thống kê năm 2019, tỷ lệ hộ tiếp cận nước máy chỉ chiếm khoảng 52%. Trong khi đó, có 22,8% hộ sử dụng nguồn nước giếng khoan, và 11,4% hộ sử dụng giếng đào được bảo vệ. Đặc biệt, xem xét tỷ lệ này giữa thành thị và nông thôn trên toàn quốc có thể thấy sự chênh lệch rất lớn khi tỷ lệ hộ gia đình tại thành thị tiếp cận được nước máy đạt 84,2% trong khi tại nông thôn chỉ đạt 34,8%.

Như vậy vẫn còn nhiều nơi khác tại Việt Nam chúng ta chưa thực sự tiếp cận được nguồn nước máy trong sinh hoạt. Vậy nước máy có từ đâu ? Chúng ta cùng tìm hiểu sâu hơn qua nhiều tài liệu mình chắt lọc được về nguồn nước máy nhé.

1. NƯỚC MÁY LÀ GÌ ?

Nước máy hay còn có tên gọi khác là nước vòi là những loại nước tự nhiên (ao, hồ, sông, suối…) được xử lý thông qua hệ thống lọc nước của nhà máy nước. Với những phương pháp công nghiệp, hệ thống này sẽ lọc các tạp chất như: rong rêu, bùn đất, kim loại hay những vi khuẩn có trong nước.

Sau khi nước được xử lý, nước tự nhiên sẽ trở thành nước máy và được đưa vào các đường ống dẫn, vận chuyển đến nơi tiêu thụ, các khu vực trên thế giới.

2. NGUỒN GỐC VÀ THÀNH PHẦN CÓ TRONG NƯỚC MÁY

Nước máy thường là nước từ các con sông và hồ lớn như: sông Sài Gòn, sông Đồng Nai,… Tuy nhiên, nước ở đây có độ nhiễm bẩn khá cao nên các nhà máy xử lý nước cấp cần phải xử lý trước rồi mới phân phối đến các hộ gia đình.

Các thành phần có trong nước máy

Sau một quá trình lọc nước do hệ thống lọc thì nước máy đã được đưa vào trong sinh hoạt. Các thành phần có trong nước máy bao gồm:

• Hoá chất: Là chất có sẵn trong nước tự nhiên, tuy nhiên sau quá trình xử lý nước, hóa chất cũng từ đó mà sinh ra, có thể nhắc đến là florua, lưu huỳnh, clo, nitrat, thủy ngân, dược phẩm, chì.
• Khoáng chất: Đây là chất căn bản đã có trong nước tự nhiên, tuy nhiên cũng qua quá trình xử lý, lọc nước mà có nhiều khoáng chất được hình thành. Có nhiều khoáng chất trong nước máy có lợi cho cơ thể, sức khỏe người dùng như: Magie, Canxi, Kali,…
• Hợp chất hữu cơ: Hợp chất hữu cơ có trong nước máy như bao gồm những chất sau: chất hữu cơ, thuốc trừ sâu, dung môi và thuốc diệt cỏ.
• Vi khuẩn và ký sinh trùng: Tuy đã có hệ thống lọc, nhưng nước máy vẫn có vi khuẩn do nhiễm bẩn từ một số yếu tố bên ngoài như virus, vi khuẩn, tảo, ký sinh trùng,..

Kể đến một số hàm lượng các chất gây hại như:

• Clo dư: Nhà máy xử lý thường sử dụng hàm lượng clo cao để đạt được hiệu quả khử trùng 100% nên nước máy sẽ có mùi khó chịu.
• Nước máy nhiễm phèn: Cặn đóng trong đường ống gỉ sét lâu ngày cùng với phèn hòa tan cùng nước sẽ khiến nước máy có màu vàng, nhìn có vẻ không sạch.
• Các kim loại nặng: Khi đường ống dẫn nước bị vỡ, nứt, sắt hoặc chì sẽ dễ dàng thâm nhập vào nguồn nước và gây hại cho sức khỏe.
• Các thành phần khoáng: Nguồn nước thô tự nhiên có chứa Canxi, Magie, Kali,…
• Vi khuẩn: Khi đường ống dẫn nước bị nhiễm bẩn, vi khuẩn sẽ sinh sôi trong nước máy.

Có thể nói nước máy là loại nước tương đối sạch bởi được trải qua công nghệ xử lý của các nhà máy lọc nước mà cho ra lượng nước sạch khác nhau. Bên cạnh đó, độ sạch của nước máy còn phụ thuộc vào không ít chất liệu của ống dẫn nước. Ở mỗi khu vực, mỗi quốc gia sẽ có hệ thống ống dẫn nước khác nhau.

Tại những quốc gia phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, và một số các quốc gia khác… đã áp dụng công nghệ tiến tiến vào trong việc xử lý nguồn nước sạch. Chính vì thế, mà người dân tại các nước này có thể uống trực tiếp nước máy tại vòi mà không lo ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tại Việt Nam, hệ thống xử lý nước máy có thể chưa tốt bằng các quốc gia phát triển. Vậy nên, nước dùng dễ bị nhiễm khuẩn do các đường ống dẫn bị vỡ, từ đó làm cho chất lượng nguồn nước đầu ra không được đảm bảo. Mặc dù đã có hệ thống lọc nước để xử lý các vấn đề trên nhưng nếu hệ thống dẫn không chất lượng thì nước máy vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe nếu bạn sử dụng trong một khoảng thời gian dài.

Chính vì vậy, bạn chỉ nên sử dụng nguồn nước máy để phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt hằng ngày như: rửa chén, tắm, giặt giũ,…

3. CÁCH SỬ DỤNG NƯỚC MÁY AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ

• Không uống nước máy trực tiếp tại vòi: Uống nước máy trực tiếp tại vòi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe vì trong đó chứa nhiều vi khuẩn, tạp chất gây hại, sử dụng lâu dài có thể khiến bạn gặp phải các bệnh về da, sỏi thận,…
• Nên đun sôi nước trước khi sử dụng: Bạn có thể dùng bếp ga hoặc bếp điện để đun sôi nước trước khi sử dụng nhằm loại bỏ một phần vi khuẩn, vi sinh vật gây hại, từ đó làm giảm khả năng nhiễm bệnh khi sử dụng trong thời gian dài.
• Không uống nước đun sôi để quá lâu: Uống nước đun sôi để nguội sau 24 giờ sẽ khiến cho các vi khuẩn tái nhiễm khuẩn, gây hại đến sức khỏe của bạn. Do vậy, bạn nên uống nước sau khi đun sôi, đừng để quá lâu nhé!

Và để an toàn và hiệu quả hơn nữa ! Chúng ta tiếp tục xử lý nước máy qua công nghệ lọc R.O được nhiều đơn vị, các hãng hàng uy tín tại Việt Nam cung cấp và phân phối, trong đó có KOKONO, thì việc “uống nước trực tiếp tại vòi” và không cần đun sun hoàn toàn được nhé !